Online kameralı sınavlar, adayların uzaktan sınava girmesine olanak tanırken adalet ve güvenliği de sağlar. Güvenli sınav sistemleri tek veya birden fazla kamera kullanarak adayın kimliğini doğrular, bulunduğu ortamı izler ve sınav süresince şüpheli davranışları tespit eder.
Kameralı sınavlar yüz yüze gözetimde sunulan pek çok güvenlik önlemini uzaktan da sağlayarak, sınav evden yapılsa bile kopya girişimlerini önler ve sınav bütünlüğünü korur.
Online kameralı sınav, adayın ve bulunduğu ortamın kamera aracılığıyla sınav boyunca izlendiği bir uzaktan sınav türüdür. Kamera sayesinde sınava giren kişinin gerçekten doğru kişi olduğu, hareketleri, etrafta izinsiz materyal, cihaz ya da başka bir kişi bulunmadığı doğrulanır.
Kameralı online sınavlarda adayın web kamerası, kimlik doğrulama, davranış ve çevre takibi için kullanılır. Sınav sırasında adayın kullandığı cihazın kamerası video kaydı alır veya belirli aralıklarla fotoğraf çeker. Bu görüntüler AI ya da bir gözetmen tarafından analiz edilerek kadrajdan çıkma, aşırı şekilde sağa-sola yukarı-aşağı bakma, başka bir cihaz kullanma veya başkasından yardım alma gibi şüpheli davranışlar tespit edilir.
Online sınavlar, güvenlik ihtiyacına göre tek kamera veya iki kamera ile izlenebilir.
Genellikle bilgisayarın dahili kamerası kullanılır. Adayın yüzünü ve üst gövdesini gösterir. Kullanımı kolaydır ancak görüntü açısı sınırlıdır. Masayı, elleri veya kameranın görmediği diğer alanları tam olarak gösteremez.
Çift kamera, sınav ortamını çok daha geniş bir açıdan gösterir. İki kamerayı bilgisayara bağlamak teknik olarak zor olduğu için, güvenli sınav sistemleri çoğunlukla adayın telefonunu ikinci kamera olarak kullanır.
Kameralı sınavlarda sınav ortamı ya sürekli video olarak kaydedilir ya da belirli aralıklarla fotoğraf çekilerek kayıt altına alınır.
Kamera görüntüsü sınav boyunca kesintisiz olarak kaydedilir ve bu kayda ses de dahildir. Bu sayede konuşma, fısıltı veya ortamdaki diğer sesler de tespit edilir. Her hareket kayıt altına alındığından, video sonradan inceleme için en güçlü kanıtı sunar.
Kesintisiz kayıt sayesinde sınav en güvenli şekilde ve bir bütün halinde değerlendirilebilir.
Fotoğraf kaydı ile adayın belirli aralıklarla fotoğrafı çekilir. Burada önemli olan, fotoğrafın hangi sıklıkta çekildiğidir. Güvenlik seviyesine göre her 10 saniyede bir, 50 saniyede bir veya daha farklı aralıklarda fotoğraf çekilebilir.
Ayrıca çoğu sistem, olağan dışı bir durum tespit edildiğinde otomatik ek fotoğraf çeker. Örneğin aday kameradan çıkarsa, yerinden kalkarsa, kamerayı kapatır veya engellemeye çalışırsa sistem bunu delil olarak kaydeder.
Online sınavlarda gözetim, sınav sırasında canlı olarak ya da sınav bitiminden sonra yapılabilir.
Bir gözetmen sınav anında adayı eş zamanlı olarak izler. Odaya biri girdiğinde, aday kadrajdan çıktığında veya izinsiz materyal kullandığında hemen müdahale edebilir.
Video veya fotoğraf kayıtları sınav bittikten sonra incelenir. AI kullanılıyorsa, gözetmenler yalnızca AI’nin işaretlediği şüpheli anları inceler ve bu süreç çok daha hızlıdır. Fotoğraf kullanılıyorsa, inceleme genellikle otomatik uyarıların olduğu karelere odaklanır.
AI destekli gözetim, sınav güvenliğini artırmak için kamera ve mikrofon verilerini gerçek zamanlı analiz eder. AI, aşağıdaki davranış ve hareketleri izler, analiz eder ve gerektiğinde şüpheli olarak işaretler:
AI her olağan dışı durumda bir “flag” oluşturur ve zaman damgası ekler. Sınav sonrası incelemede gözetmenler genelde sadece bu işaretlenen anları inceler, böylece süreç hem hızlı hem tutarlı olur.
Kamera, sınav ortamını görünür kıldığı için pek çok kopya yöntemini engeller. Odada başka bir kişi olup olmadığını, gizli notların varlığını veya telefon gibi ikinci bir cihazın kullanılmaya çalışıldığını tespit edebilir. Adayın kadrajdan çıkması veya kamerayı kapatma girişimleri de kayda alınır. Bu görünürlük, kopya girişimlerini önemli ölçüde azaltır ve sınav bütünlüğünü artırır.
Kamera, sınavın adil şekilde yapılması, kimlik doğrulaması ve kopya girişimlerinin önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir. Kamera, adayın sınav sırasında yalnız olduğunu ve izinsiz kaynak kullanmadığını doğrulamak için gerçek zamanlı görünürlük sağlar.
Aynı zamanda gizli not kullanma, dışarıdan yardım alma, ikinci bir cihaza bakma veya yerinden kalkma gibi yaygın kopya girişimlerini tespit etmeyi kolaylaştırır. AI ile kullanıldığında bu tespit çok daha hassas ve tutarlı hale gelir.
Kuruluşlar açısından kamera kullanımı sınav güvenilirliğini artırır, uzaktan yapılan sınavlarda standardizasyon sağlar, yasal uyumluluğu destekler ve tüm adayların eşit şartlarda değerlendirilmesine katkıda bulunur.
Kamera gözetimi ile tarayıcı kilidini bir arada kullanmak, online sınavlar için çok daha güçlü ve iki katmanlı bir güvenlik sağlar.
Kamera, adayın yüzünü, davranışlarını ve sınav ortamını izler.
Tarayıcı kilidi ise cihaz tarafını güvence altına alır; yeni sekme açmayı engeller, ekran değiştirmeyi kısıtlar ve tam ekran zorunluluğu getirir.
Bu iki yöntem birlikte kullanıldığında hem ortam hem cihaz güvenliği sağlanır ve tek başına herhangi bir yöntemin sağlayabileceğinden çok daha yüksek sınav bütünlüğü elde edilir.
Evet, sınavlarda kamera açmak yasaldır, ancak KVKK’ya uygun bilgilendirme yapılması şarttır. Kamera kullanımı; kimlik doğrulama ve kopya önleme amacıyla yapılabilir, ama aday önceden bilgilendirilmeli ve veriler güvenli şekilde saklanmalıdır.
